Changing the way you think is changing the world

Imagine …
Beeld je even in …

Een wereld waar mensen oprecht plezier beleven aan leren, een wereld waar leren fun is, waar mensen steeds open staan om nieuwe dingen te ontdekken en nieuwe mensen te ontmoeten. Een wereld waar mensen geen schrik hebben om iets nieuws te proberen, om een uitdaging aan te gaan, om met andere mensen creatief samen te werken om zo de meest fantastische dingen te realiseren. Stel je voor dat mensen vooral willen leren en creëren, eerder dan winnen, punten scoren of hun ego boosten.

Klinkt utopisch misschien?

Wat we kunnen leren van kleine kinderen

Wat als we je vertellen dat deze mindset voor leren en creëren eigenlijk de natuurlijke ingesteldheid is van mensen. Mensen zijn van nature open en nieuwsgierig. Kijk gewoon naar kleine kinderen, die enthousiast spelend de wereld ontdekken.

Kleine kinderen illustreren dikwijls heel mooi wat wij, in navolging van de gerenommeerde Amerikaanse professor Carol Dweck, groeimindset noemen. Kleine kinderen zullen al snel nieuwsgierig, leergierig, zonder angst, “rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan”. Ze zijn voortdurend aan het leren, voortdurend aan het groeien. Gelukkig maar. Als we als kind bang zouden zijn om te vallen, zouden we nooit kunnen leren lopen. Als we als kind niet graag nieuwe dingen uitprobeerden, zouden we nooit leren dat je met een bal kan gooien en met blokken een toren kan bouwen.

Naarmate we ouder worden, verliezen we deze mindset dikwijls op één of andere manier. Zoals Pablo Picasso ooit zei: “Elk kind is een artiest, het probleem is hoe er één te blijven als je ouder wordt.” Al te vaak verleren we het plezier aan leren, ontdekken en creëren. Hoe komt het dat “leren” voor veel mensen al snel een opdracht wordt? Hoe komt het dat “ontdekken” al snel een te vermijden risico wordt? Hoe komt het dat we liever voor de gemakkelijke weg gaan, dan ons kwetsbaar op te stellen naar anderen? De meest populaire TED-talk ooit is “Do schools kill creativity?” van Ken Robinson waar hij pleit voor een andere aanpak van het onderwijs. Hij wijst op teveel hokjesdenken, teveel beperkende regels en belemmerende structuren, teveel beoordeling en vooral veroordeling, zowel in het onderwijs als op de arbeidsmarkt. Anders denken, iets nieuws proberen en fouten maken worden al te vaak al te hard afgestraft. Je kan het mensen dan ook moeilijk kwalijk nemen dat de moed al snel in hun schoenen zakt.

Op zoek naar de leermotor

Gelukkig geraken we die leergierigheid nooit helemaal kwijt. Iedereen bewaart altijd dat potentieel tot groeidenken in zichzelf. Op het ene moment komt dat gemakkelijk naar boven. Op het andere moment is dat moelijk, zeker als we ons bedreigd of onzeker voelen. Maar het goede nieuws is: we kunnen deze groeimindset altijd terug naar boven halen.

Einstein zei ooit: “Eens je stopt met leren, begin je met doodgaan.” De kunst is ervoor te zorgen dat leren een soort ingebakken, levenslange gewoonte wordt, altijd en overal, niet enkel voorbehouden voor de schoolbanken. Probeer eens in je dagelijkse leven alles wat je doet te zien als “leren”. Merk hoeveel druk er weg valt. Je onderneemt iets moeilijk, doet je best, gaat er voluit voor, je maakt fouten onderweg, je staat open voor feedback, je leert en je wordt beter. Je moet je niet bewijzen, je moet niet op veilig spelen. Zolang je leert, lijd je geen gezichtsverlies. Je hebt geen schrik voor fouten of voor wat de mensen wel gaan zeggen. Door open te staan voor nieuwe ontdekkingen en voor wat andere mensen jou kunnen leren, word je alleen maar een betere versie van jezelf. Groeimindset is precies dié leermotor die blijvend leren en ontwikkelen stimuleert.

“Becoming is better than being”

— Carol Dweck

Geloven in ongekend potentieel

Het decennialange uitgebreide onderzoek rond groeimindset (zie o.a. Dweck, 2008) heeft onomstootbaar het belang van groeimindset vastgesteld, in de eerste plaats in het onderwijs, maar sinds de laatste jaren ook meer en meer voor leiderschap en in de werkcontext. Het is in feite niets anders dan het geloof dat menselijke eigenschappen en kwaliteiten kunnen veranderen en verbeteren. Dweck plaatst deze groeimindset tegenover een fixed mindset, waarin je gelooft dat je geboren wordt met een vaste hoeveelheid intelligentie en talent en dat je het daar de rest van je leven mee moet doen. Met een fixed mindset heb je veel meer het gevoel dat je je moet bewijzen. Je moet bewijzen dat je het juiste pakketje talenten en kwaliteiten hebt meegekregen. Je gaat uitdagingen, verandering, fouten en kritiek niet uit de weg want dit zou wel eens kunnen betekenen dat je niet de nodige kwaliteiten hebt. Je voelt je snel bedreigd. Met een groeimindset hoef je je niet te bewijzen. Je wil gewoon leren, ontwikkelen, groeien, beter worden. Als iets niet lukt, dan is dat niet erg. Het betekent enkel dat je het NOG niet kan, “the power of yet” (de bekende TED-talk van Carol Dweck herself). Je leert uit je fouten, en probeert opnieuw. Zolang je je ergens voor inspant, word je er uiteindelijk alleen maar beter van. Je hoeft je niet bedreigd te voelen. Zolang je kan leren, ben je safe.

Dit concept van Dweck is zo ontzettend eenvoudig en tegelijk zo ontzettend sterk dat wij dit concept inzetten als basis om mensen en organisaties te helpen ontwikkelen. Want wij geloven dat positieve verandering begint bij je ingesteldheid en enkel duurzaam kan zijn als je basisingesteldheid goed zit. Wij definiëren groeimindset zelf als het oprechte geloof in het ongekende potentieel van jezelf en van anderen. Wij leggen expliciet ook de nadruk op het potentieel van anderen omdat wij precies die verbinding en betrokkenheid ten opzichte van anderen ontzettend belangrijk vinden in deze razendsnelle wereld vol uitdagingen.

Koen Goris